روند توسعه شهر خرم آباد از عصر صفوی تا عصر پهلوی بر اساس تحلیل های gis
Authors
abstract
تاریخ شکل گیری شهر امروزی خرم آباد، مرکز استان لرستان، به اواسط دوران اسلامی (احتمالاًًً قرون 5 تا 7 هـ.ق) باز می گردد. پیش از آن، شهری به نام شاپورخواست که از شهرهای مهم دوره ساسانی و اوایل دوران اسلامی بوده، در جای آن قرار داشته است. شهر شاپورخواست در قرون 7 یا 8 هـ.ق از رونق افتاده و شهر خرم آباد در جای آن شکل گرفته و مرکزیت خود را آغاز نموده است. قدیمی ترین نقشه موجود از بافت تاریخی این شهر، مربوط به سال 1270 هـ.ق است که به وسیله نقشه برداران روسی تهیه شده است. با توجه به این نقشه و عکس های هوایی سال های 1334 و 1347 هـ.ش، مطالعه محدوده اولیه و روند توسعه شهر خرم آباد از دوره صفوی تا دوره پهلوی با استفاده از اطلاعات به دست آمده از نرم افزار gis و تحلیل آن، از مهم ترین اهداف این پژوهش است. هسته اولیه شکل گیری شهر و محدوده اولیه آن در دوره صفوی، بر اساس مدارک باستان شناختی تعیین شده اند. محدوده شهر در دوره قاجار و پهلوی نیز براساس نقشه سال 1270 هـ.ق و عکس های هوایی سال های 1334 و 1347 هـ.ش مشخص گردیده است. این که اوج رونق و توسعه شهری مربوط به چه دوره ای بوده و چه عواملی منجر به توسعه فیزیکی آن در جوانب مختلف گردیده، از دیگر اهداف این پژوهش است. پژوهش حاضر بر اساس مطالعه منابع مکتوب و فعالیت های میدانی در بافت کهن شهر و بررسی نقشه های مرتبط با توسعه شهری صورت گرفته است. بر این اساس، اوج توسعه و رونق خرم آباد، در دوره صفوی و به ویژه دوره پهلوی بوده است. واقع شدن این شهر بر سر راه خوزستان در مسیر ارتباطی شمال به جنوب و هم چنین انتخاب آن به عنوان مرکز استان در دوره پهلوی، از مهم ترین عوامل توسعه آن شهر بوده است. وجود ارتفاعات زاگرس در جوانب شرقی و غربی شهر به عنوان عامل محدود کننده و هم چنین اراضی مسطح و مساعد جنوب شهر، منجر به توسعه فیزیکی در جهات شمالی و جنوبی شده است.
similar resources
ناکارآمدی نخبگان سیاسی در کارآمدسازی روند توسعه ایران عصر پهلوی
در این مقاله، با رویکردی تاریخی- تحلیلی، بر اساس نظریه نخبه گرایی «پاره‌تو و موسکا»، به تحلیل عملکرد نخبگان عصر پهلوی، در روند توسعه یافتگی ایران می‌پردازیم. نخبگان ایران در تاریخ عصر پهلوی، به سه دسته تقسیم شده‌اند: 1. بخشی از نخبگان حاکم که اساسا خواهان توسعه کشور نبودند؛ 2. عده‌ای از نخبگان حاکم که در پی اصلاح و نوسازی بودند؛ 3. نخبگان فکری. گروه اول -که تحت عنوان نخبگان ضد توسعه از آنها یا...
full textزنان و توسعه مدارس (عصر مشروطه تا سقوط پهلوی دوم)
مدرسه پایه ای برای جهش به سوی دانش و معرفت است.پسشگامان ایجاد مدرسه شخصیت های والایی هستند که این جهش راایجاد و فراهم می آورند و باید قدر آن ها را بدانیم.تلاش آنها در جهت ارتقاءسطح دانش و شعور ذاتی زن ایرانی وآموزش او بی نتیجه نبوده است.چون در حال حاضر آمار نشان می دهد که دختران ایرانی تحرکشان برای دست یابی به دانش کمتر از پسران نیست.زنان و دختران ایرانی در این صد و چهار سالی که از تاسیس اولین ...
full textموقوفات زنان یزد از عصر پهلوی تا عصر حاضر (از سال 1305ه.ش تا 1394ه.ش)
زنان ایران از عصر پهلوی به بعد به دنبال تحولات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و شکلگیری جامعه مدرن با عهدهدار شدن برخی از مشاغل اجتماعی و فرهنگی نقش به سزای در جامعه ایفا نمودند. یکی از اموری که به صورت گستردهتری این نقش را نشان میدهد، در زمینه سنت وقف و موقوفات میباشد. مقاله حاضر که به موقوفات زنان یزد از عصر پهلوی تا عصر حاضر میپردازد،درصدد است تا با توجه به جایگاه وقف در یزد در بازهی...
full textتحلیل گفتمانی رساله های ردیه بر تصوف در عصر صفوی
رابطة متعارض و چندبعدی حوزه‌های تشیع، تصوف و سلطنت در دورة صفویه، سبب شکلگیری گفتمان‌ها، گزاره‌ها و کنش‌های گفتمانی خاصی در آن دوران شده است. این رابطه حول محور تلاش برای کسب مشروعیت سیاسی و اجتماعی و با هدف تثبیت نظم گفتمانی مطلوب شکل گرفته است. در این بین، می‌توان ردیه‌های اعتقادی صوفیه و روحانیت شیعی را رسانه‌هایی سیاسی و عقیدتی با هدف بیرون‌راندن گفتمان رقیب از میدان مشروعیت سیاسی و اجتما...
full text«توپچیباشی» در عصر صفوی؛ از فنسالاری تا منصب‌داری
عنوان «توپچیباشی» به معنی سرکردۀ توپچیان و فرماندۀ توپخانه، با رواج کاربرد سلاح آتشین توپ، تقریباً از اوایل عهد صفویه رواج یافت. در نخستین اشارهها به این مقام در دورۀ شاه‌تهماسب اول، توپچیباشی استاد فنسالاری است که دو مهارت «توپ‌ریزی» و «توپ‌اندازی» را توأمان داراست. ازآنجاکه سلاح توپ اساساً در اختیار دولت مرکزی بود، طولی نکشید که توپچیباشی در سلک امرا و مقربان درگاه درآمد. با اصلاحات...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
پژوهش های باستان شناسی ایران (علمی - پژوهشی)Publisher: دانشگاه بوعلی سینا
ISSN 2345-5225
volume 4
issue 6 2014
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023